2001 yılı öss çıkmış soruları
S1: Doğada, bir besin ve enerji piramidinde bulunan canlılar arasındaki etkileşimle ilgili olarak, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Üst basamağa doğru gidildikçe toplam birey sayısı azalır.
B) Bir basamaktaki canlıların tükettikleri enerji toplamı, bir üst basamaktakinden daha fazladır.
C) Bir basamaktaki türün birey sayısındaki artış, sadece alt basamaktaki enerji kaynağını etkiler.
D) Alt basamak bireylerinde depo edilen toplam enerji miktarı daha fazladır.
E) Enerji bir üst basamağa sadece besin yoluyla geçer.
S2: Bitkilerin epidermisörtüsünde bulunan stomaların (gözenek) açık ve kapalı şekli aşağıda verilmiştir
.Kilit hücrelerinde, su alma ya da vermeyle ilgili aşağıdaki olaylardan hangisi, stomanın kapanmasını başlatır?
A) Kilit hücrelerinde turgor basıncının artması
B) Kilit hücrelerinde glikoz miktarının artması
C) Şişen kilit hücrelerinde ince çeperler yönünde kavisin artması
D) Kilit hücrelerinde nişasta miktarının artması
E) Kilit hücrelerindeki su miktarının artması
S3: Yeşil bir bitkinin yaprağından sabah erken bir saatte, şekildeki gibi belirli çapta dairesel bir kesi alınarak kurutulmuş ve tartılmıştır. Yaprağın geriye kalan kısmı akşama kadar bırakılmış ve fotosenteze devam etmesi sağlanmıştır. Kalan kısımdan, akşam saatinde, aynı çapta dairesel bir kesi alınıp kurutulmuş, tartılmış ve içindeki bileşikler analiz edilmiştir.
Buna göre, sabah alınan dairesel kesi ile akşam alınan dairesel kesi arasındaki fark, bu yaprak için aşağıdakilerin hangisi hakkında bilgi vermez?
A) Ortama verilen oksijen miktarı
B) Üretilen organik madde miktarı
C) Gün boyunca yitirilen su miktarı
D) Organik maddenin üretiminde kullanılan ATP miktarı
E) Tüketilen karbondioksit miktarı
S4: Alttaki grafik, enzim aracılığıyla gerçekleşen bir reaksiyonun hızındaki değişmeyi göstermektedir.
Hücrede gerçekleşen bu reaksiyonun hızı, t, anında aniden sıfıra düşmektedir.Bu değişmenin nedeni,
I. Substrat (etkilenen madde) miktarı > Enzim miktarı
II. Ortamda bulunan enerji miktarı < Gerekli aktivasyon enerji miktarı
III. Substrat (etkilenen madde) miktarı < Oluşan ürün miktarı
durumlarından hangileri olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve II E) II ve III
S5: Aşağıdaki tabloda verilen A, B, C ayıraçlarından biri protein, biri yağ, biri de nişasta ayıracıdır. Bu ayıraçların bulunduğu tüplere, biri bitkisel kaynaklı, biri hayvansal kaynaklı, biri de bu ikisinin karışımı olan özütler eklenmiştir. Bu deneyden tablodaki sonuçlar alınmıştır.
(+) işareti, ayıraç etkisiyle renk değişiminin gerçekleştiğini,
(-) işareti renk değişiminin gerçekleşmediğini göstermektedir.
Buna göre,
I. Birinci özüt hayvansaldır; A, protein ayıra¬cıdır.
II. İkinci özüt hayvansaldır; B, nişasta ayıra¬cıdır.
III. Birinci özüt bitkiseldir; C, yağ ayıracıdır.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) II ve III
S6: İnsanlarda kan proteinleri,
I. Kanın pıhtılaşmasında rol oynama
II. Sindirilmiş besin maddelerini taşıma
III. Kan plazmasının osmotik basıncını dengelemede rol oynama
Vücudun bağışıklık tepkisinde rol oynama işlevlerinden hangilerini gerçekleştirir?
A) I ve II B) II ve III C) II ve IVD) I, II ve III E) I, III ve IV
S7: Vücutta, K vitamini eksikliğine,
I. Sindirim kanalında etkili emilimin olmaması
II. Besin içeriğinde yeterli yağın bulunmaması
III. Bağırsaktaki yararlı mikroorganizmaları öldüren ilaçların uzun süre kullanılması
durumlarından hangileri neden olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IIID) I ve III E) I, II ve III
S8: Karada yaşayan bir memeli hayvandaki proteinlerin yadımlama (yıkım) sürecinde; sırasıyla oluşan amino asit, amonyak ve üre molekülü miktarlarının, boşaltım işlemine girmeden önce, zamana göre değişimi aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir
Buna göre, proteinlerin yadımlama (yıkım) sürecinde oluşan amino asit, amonyak ve üre molekülü miktarlarını gösteren
grafiklerin numaraları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Amino asit Amonyak Üre Miktarı
A) I II III
B) I III II
C) II I III
D) III II I
E) III I II
S11: X kromozomunda taşınan çekinik bir özelliğin kalıtım şeması aşağıdaki soyağacında veril¬miştir.
K, L, M bireylerinin 1, 2, 3 numarayla gös¬terilen bireylerle yapacakları evliliklerinden olacak çocuklarda, bu özellikle ilgili,
I. K nin evliliğinden doğacak kız çocukların hiçbirinde bu özellik görülmez.
II. L nin evliliğinden doğacak erkek çocuk¬ların hepsinde bu özellik görülür.
III. L nin evliliğinden doğacak kız çocukların hepsi bu özellik yönünden taşıyıcıdır.
IV. M nin evliliğinden doğacak erkek çocukların hiçbirinde bu özellik görülmez.
yorumlarından hangilerinin doğruluğu kesin değildir?
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve IID) I ve III E) III ve IV
S12: Evrimleşmeyi sağlayan aşağıdaki mekanizmalardan hangisi, yapay seçilim (ıslah) çalışmalarının temel koşuludur?
A) Populasyondaki kalıtsal çeşitlilik
B) Eşeysel üremedeki çeşitlenme
C) Çevre koşullarındaki değişme
D) Yeni mutasyonlar
E) Eşeysel seçilim